16 Μαΐου 2010

Πανελλαδικές,Θέματα Νεοελληνικής Γλώσσας,ενδεικτικές απαντήσεις

Πηγή:alfavita.gr
 
ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ
ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ

 ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ
ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β΄)
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 14 ΜΑΪΟΥ 2010
ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ:
ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ

 ΚΕΙΜΕΝΟ
Με τον όρο αυτομόρφωση περιγράφουμε μία σύνθετη εκπαιδευτική διαδικασία της οποίας θεμελιώδης κινητήρια δύναμη είναι ο ίδιος ο άνθρωπος, ο οποίος, έχοντας επίγνωση των αναγκών και των επιθυμιών του, καλείται να συμβάλει αποφασιστικά στην πορεία της εκπαιδευτικής και επαγγελματικής του κατάρτισης. Σε αυτή την ατομική, και πολλές φορές εξαιρετικά δύσκολη, πορεία κατάκτησης νέων γνώσεων, δεν ενεργεί μόνος του, όπως θα μπορούσαμε να υποθέσουμε με βάση το πρώτο συνθετικό της λέξης αυτο-μόρφωση. Ο άνθρωπος δεν δραστηριοποιείται μέσα σε ένα κοινωνικό κενό, αλλά μέσα σε ένα κοινωνικό περιβάλλον. Βρίσκεται δηλαδή σε συνεχή επικοινωνία με τους άλλους, σε επαφή και ανταλλαγή με τους επίσημους ή ανεπίσημους εκπαιδευτικούς θεσμούς, με ποικίλους οργανισμούς και κέντρα κατάρτισης, ακόμη και όταν οι νέες τεχνολογίες του επιτρέπουν να μαθαίνει και να εργάζεται σε φυσική απόσταση από τους άλλους.
Με αυτή την έννοια, οι διαδικασίες και οι πρακτικές αυτομόρφωσης στη σημερινή εποχή δεν σημαίνουν την απουσία των άλλων, θεσμών και ατόμων, ούτε την κοινωνική απομόνωση του καθενός ατόμου, αλλά την ενεργητική στάση του, αφού το ίδιο αποφασίζει, άλλοτε αυτοβούλως και άλλοτε κάτω από την πίεση συγκεκριμένων αναγκών, να εκπαιδευθεί. Η ενεργητική στάση συνίσταται στο ότι ο άνθρωπος καλείται να διαμορφώσει μαζί με τους άλλους συμμετέχοντες (οργανισμούς, εκπαιδευτές, εκπαιδευόμενους) το περιεχόμενο, τη διαδικασία και τους τρόπους της εκπαίδευσής του.

Όμως οι πρωταρχικοί παράγοντες που καθιστούν την αυτομόρφωση αναγκαία για τα άτομα των σύγχρονων κοινωνιών είναι οι νέες επιστημονικές και τεχνολογικές ανακαλύψεις και οι συνεπακόλουθες μεταμορφώσεις της αγοράς εργασίας. Μία από τις συνέπειες αυτών των αλλαγών είναι ότι πολλά επαγγέλματα χάνουν γρήγορα την αξία και τη χρησιμότητά τους, ενώ οι γνώσεις και οι δεξιότητες που τα άτομα κατέκτησαν στα πρώτα στάδια της ζωής τους καθίστανται ανεπαρκείς για το παρόν και το μέλλον. Η συνολική τεχνολογική αναδιάρθρωση της εργασιακής δραστηριότητας στερεί όλο και περισσότερο στα άτομα τη δυνατότητα να διατηρούν μία και μοναδική επαγγελματική ταυτότητα σε όλη τη διάρκεια της ενεργού ζωής τους. Κατά συνέπεια, ανεξάρτητα από τις ψυχοκοινωνικές συνέπειες αυτής της κατάστασης για τα άτομα, οι νέοι άνθρωποι των τεχνολογικών κοινωνιών καλούνται να αλλάξουν δύο ή τρία επαγγέλματα στην επαγγελματική πορεία τους. Το γεγονός αυτό επιβάλλει στα άτομα να κατακτούν διαρκώς γνώσεις, να ανανεώνουν τις δεξιότητές τους, να αποκτούν γρήγορα νέες ειδικεύσεις, δηλαδή, να εκπαιδεύονται συνεχώς.

Η εκπαίδευση δεν νοείται πια ως η απλή, κανονιστική μετάδοση γνώσεων από τις μεγαλύτερες γενιές στις νεότερες, όπως την όριζε ο E. Durkheim κατά τον 19ο αιώνα. Και τούτο επειδή, τόσο το περιεχόμενο της εκάστοτε εκπαιδευτικής πράξης όσο και ο χρόνος που αφιερώνεται σε αυτήν, αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης ανάμεσα στις διαφορετικές γενιές, τα δύο φύλα και τις διαφορετικές κουλτούρες των ανθρώπων, γεγονός που παρατηρείται σε όλες τις σύγχρονες πρακτικές της καθημερινής ζωής. Η εκπαιδευτική πράξη καθίσταται επομένως μια διαδικασία που δεν περιορίζεται στο χώρο (το σχολείο) και το χρόνο (περίοδος της νεότητας), αλλά επεκτείνεται σε όλη τη διάρκεια της ζωής και πέραν των σχολικών τειχών.

Αλεξάνδρα Κορωναίου, Εκπαιδεύοντας Εκτός Σχολείου, 2002 (Διασκευή)

Α1. Να γράψετε στο τετράδιό σας την περίληψη του κειμένου που σας δόθηκε (100-120 λέξεις).
Μονάδες 25
Β1. Να αναπτύξετε σε μια παράγραφο 80 έως 100 λέξεων το περιεχόμενο του παρακάτω αποσπάσματος του κειμένου: ... οι νέοι άνθρωποι των τεχνολογικών κοινωνιών καλούνται να αλλάξουν δύο ή τρία επαγγέλματα στην επαγγελματική πορεία τους ...
Μονάδες 12

Β2. α) Με ποιον τρόπο αναπτύσσεται η τελευταία παράγραφος του κειμένου; (Η εκπαίδευση δεν νοείται ... των σχολικών τειχών) (μονάδες 4)
β) Να εντοπίσετε τα δομικά μέρη της ίδιας παραγράφου του κειμένου (μονάδες 3)
Μονάδες 7
Β3. α) Να γράψετε ένα α ν τ ώ ν υ μ ο για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις:
ατομική, επιτρέπουν, ανεπαρκείς, διαφορετικές, επεκτείνεται. (μονάδες 5)
β) Να γράψετε ένα σ υ ν ώ ν υ μ ο για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις:
συνεχή, χρησιμότητα, συνέπειες, δεξιότητες, καθίσταται. (μονάδες 5)
Μονάδες 10
Β4. Να επισημάνετε τρία χαρακτηριστικά γνωρίσματα επιστημονικού λόγου στο κείμενο που σας δίνεται.
Μονάδες 6
Γ1. Σε άρθρο που θα δημοσιευθεί στην εφημερίδα του σχολείου σας να αναφερθείτε στη σημασία της αυτομόρφωσης και να προτείνετε τρόπους πραγμάτωσής της σε όλη τη διάρκεια της ζωής του ανθρώπου. (500-600 λέξεις).
Μονάδες 40

 ******
 Ενδεικτικές απαντήσεις
Από την ΕΛΜΕ Ηρακλείου Κρήτης σε συνεργασία με την ΕΦΝΗ.

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ.Λ και ΕΠΑ.Λ (ομάδα Β).

       Οι απαντήσεις είναι ενδεικτικές και σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να θεωρηθούν δεσμευτικές για τους υποψήφιους.
 
Α.1. Τα σημεία που πρέπει να προσέξουν οι μαθητές για τη σύνταξη μιας λιτής και συνεκτικής περίληψης είναι τα εξής:

1.    Θεματικό κέντρο: 
       Την έννοια της αυτομόρφωσης , τις νέες εργασιακές συνθήκες που την
        καθιστούν αναγκαία.

2.    Στην πρώτη παράγραφο:               
α) τον ορισμό της αυτομόρφωσης.
β) την ατομική και συλλογική διαδικασία απόκτησής της .
γ) τους θεσμούς, επίσημους και ανεπίσημους, καλλιέργειάς της.

3.   Στη δεύτερη παράγραφο:
α) την αυτομόρφωση ως ενεργητική και όχι παθητική διαδικασία

4.   Στην τρίτη παράγραφο:
α) Τους λόγους που την καθιστούν αναγκαία (τεχνοεπιστημονική εξέλιξη, ριζικές   
     αλλαγές στην αγορά εργασίας).
β) Τις συνέπειες των ανωτέρω αλλαγών στην επαγγελματική πορεία και την
     ανάγκη διαρκούς επαγγελματικής κατάρτισης των εργαζομένων.

5.   Στην τελευταία παράγραφο:
     α)  Την ανασκευή  από τη συγγραφέα του παραδοσιακού μοντέλου της
          εκπαίδευσης.
     β)  Τους μετασχηματισμούς στο πολιτισμικό ηθικό και κοινωνικό επίπεδο που
           αλλάζουν το περιεχόμενο της σύγχρονης εκπαίδευσης καθιστώντας ιδιαίτερα
           την δυναμική εντός και εκτός του σχολικού χώρου.


Β.1. Η παράγραφος μπορεί να αναπτυχθεί με τους γνωστούς τρόπους οργάνωσης. Οι μαθητές καλούνται να αναφέρουν τους λόγους των αλλαγών στην επαγγελματική πορεία του ανθρώπου όπως για παράδειγμα: 
Κορεσμός  επαγγελμάτων, περιορισμένη ζήτησης επαγγελματικών ειδικοτήτων, εσφαλμένος επαγγελματικός προσανατολισμός, τεχνοεπιστημονικές εξελίξεις κ.τ.λ.


Β.2 α). Η παράγραφος αναπτύσσεται με την μέθοδο της αιτιολόγησης
    
Σημείωση:
Επειδή η θεματική περίοδος αναπαράγει τον ορισμό του Durkheim για την   
εκπαίδευση, θεωρούμε ότι η βαθμολόγηση για τους μαθητές που την εντόπισαν 
και αναφέρουν ως   τρόπο ανάπτυξης το συνδυασμό μεθόδων (ορισμού και
 αιτιολόγησης) δεν θα πρέπει να είναι αρνητική.

β)   Θεματική Περίοδος: «Η  εκπαίδευση δεν νοείται… 19ο αιώνα»
           Λεπτομέρειες:   «Και τούτο… καθημερινής ζωής»
           Κατακλείδα: «Η εκπαιδευτική πράξη…. των σχολικών τειχών».


Β.3 α) Αντώνυμα: ατομική: ομαδική, μαζική , συλλογική.
                              επιτρέπουν: απαγορεύουν, εμποδίζουν, παρακωλύουν.
                              ανεπαρκείς: επαρκείς, πλήρεις,  άρτιες, ολοκληρωμένες.
                              διαφορετικές: ίδιες,  όμοιες, συναφείς ταυτόσημες.
                              επεκτείνεται: περιορίζεται, συρρικνώνεται, μειώνεται, περιστέλλεται.
    
        β) Συνώνυμα: συνεχή: διαρκή, αδιάκοπτη, αδιάλειπτη, αέναη, απρόσκοπτη.
                               χρησιμότητα: ωφελιμότητα, ωφέλεια.
                               συνέπειες: αποτελέσματα, επακόλουθα, επιπτώσεις, απόρροιες.
                               δεξιότητες: ικανότητες, επιδεξιότητες, αρετές.
                               καθίσταται: γίνεται, αποβαίνει.
     
                           
Β.4.  Τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του επιστημονικού λόγου στο κείμενο μας
         είναι: 
1.      Αναφορική λειτουργία της γλώσσας. Στο κείμενο ελλείπει ο ποιητικός μεταφορικός λόγος και κυριαρχεί το αντικειμενικό, αποδεικτικό  και περιγραφικό – ερμηνευτικό ύφος , π.χ «Με τον όρο διαμόρφωση….. κατάρτιση».
2.      Χρήση ειδικού λεξιλογίου:  αυτομόρφωση, επαγγελματική κατάρτιση, αγορά εργασίας, εκπαιδευτική πράξη κ.τ.λ.
3.      Τρόπος πειθούς: επίκληση στη λογική  π.χ «όμως οι πρωταρχικοί παράγοντες…. εργασίας».
4.      Τρόπος πειθούς: επίκληση στην αυθεντία «Η εκπαίδευση δεν νοείται… τον 19ο αιώνα».


Γ.1. Οι μαθητές πρέπει να συντάξουν ένα άρθρο για τη σχολική τους εφημερίδα. Κατά την άποψη των συντακτών του κειμένου, η ανάπτυξη του θέματος δεν αντιστοιχεί στη μορφή του άρθρου όπως το έχουν διδαχθεί οι μαθητές, δηλαδή το προσωπικό σχολιασμό επίκαιρων  γεγονότων και φαινομένων.

1.                  Ενδεικτικοί  τίτλοι:   Η δια βίου μάθηση.
                                                   Αυτομόρφωση και αγορά εργασίας. 
                                                   Μάθε τέχνη κι άστηνε…
                                                   Ο μπαμπάς ….εκπαιδεύεται.
2.                  Αφόρμηση  από επίκαιρα  γεγονότα όπως π.χ  οι αλλαγές στο
            εκπαιδευτικό σύστημα, η ανεργία που μαστίζει τους πτυχιούχους νέους
             και η γενικότερη οικονομική κρίση που διαμορφώνουν  νέα δεδομένα
             στην αγορά εργασίας και η παρεπόμενη αναγκαιότητα της διαρκούς
             επιμόρφωσης και κατάρτισης.

3.                  1ο ζητούμενο:   Η σημασία της αυτομόρφωσης.  
α). Επαγγελματική ευελιξία και προσαρμοστικότητα στα νέα δεδομένα στο
      χώρο  εύρεσης  εργασίας και κατοχύρωσης επαγγελματικής ταυτότητας.
      β) Ανάπτυξη νέων επαγγελματικών δεξιοτήτων και δυνατοτήτων
           επαγγελματικής    ανέλιξης.
      γ) Καλλιέργεια επαγγελματικής ευσυνειδησίας και κοινωνικής
          υπευθυνότητας.
      δ) Καταπολέμηση της αμάθειας, της ανεργίας και του κοινωνικού
           αποκλεισμού.
      ε)  Η  αυταξία   της αυτομόρφωσης ως ατομικής αρετής του ενεργού πολίτη
            που   αναβαθμίζει την κοινωνική θέση και τη δημόσια παρουσία του.
     στ) Η υπέρβαση του μοντέλου της στείρας εξειδίκευσης και η
           αλληλεπίδραση διαφορετικών επιστημονικών κλάδων.

4.                  2ο ζητούμενο:   τρόποι πραγμάτωσης.   
α). Προσωπική ενασχόληση  και παρακολούθηση των νέων γνωστικών
     αντικειμένων στους επιμέρους επαγγελματικούς χώρους μέσω βιβλίων
     και διαδικτύου.
      β) Κοινωνική πολιτισμική και οικονομική ενημέρωση από το Μ.Μ.Ε.
      γ)  Επιμορφωτικά σεμινάρια και εκπαιδευτικοί θεσμοί (ΙΕΚ, σχολεία
          δεύτερης ευκαιρίας, Ανοικτό Πανεπιστήμια ), ημερίδες και προγράμματα
          εντός και εκτός σχολείου με θέματα εργασιακά, οικονομικά και
            πολιτιστικά.
      δ) Δημιουργική αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου με ανάγνωση βιβλίων,
           αναστροφή με τις τέχνες, πολιτική δραστηριότητα και κοινωνικό
      προβληματισμό.
      ε)  Εξοικείωση με τις νέες τεχνολογίες και γλωσσομάθεια.
    
        
5.        Επίλογος
                 Η αυτομόρφωση καθίσταται αναγκαία στις νέες συνθήκες του σκληρού
                 εργασιακού  ανταγωνισμού που προϋποθέτει το συνδυασμό των     
                 επαγγελματικών  δεξιοτήτων με τις προσωπικές αξίες.


Οι ενδεικτικές απαντήσεις δόθηκαν από τους φιλολόγους: Βαλεργάκη Αντώνη, Λενακάκη Ανδρέα.

 ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Σχόλιο των συντακτών των ενδεικτικών απαντήσεων

Το κείμενο που δόθηκε ως αφόρμηση  για τη σύνταξη των  δοκιμίων των μαθητών και την επεξεργασία των ασκήσεων παρουσιάζει τις εκφραστικές και επιστημολογικές αδυναμίες που παράγουν ασάφεια και ενδεχομένως σύγχυση στη σκέψη των μαθητών γιατί:

α) Στον όρο αυτομόρφωση ταυτίζονται επιπόλαια η δια βίου μάθηση και η γενική
μόρφωση με την μετεκπαίδευση, την τεχνική κατάρτιση και την ταχύρρυθμη εκπαίδευση, ενώ ο θεματικός πυρήνας που εκφράζεται κυρίως στην 3η παράγραφο του κειμένου είναι η διαρκής προσπάθεια του ατόμου να αντεπεξέλθει στις δύσκολες συνθήκες εύρεσης εργασίας με κάθε κόστος.
β) Υποβάλλει  την άποψη πως η γνώση σταδιακά μεταμορφώνεται σε αποσπασματική
     πληροφόρηση / κατάρτιση για πρόσκαιρη και αβέβαιη απασχόληση.
γ) Δε διευκρινίζει το ρόλο της Πολιτείας στη δημιουργία των προϋποθέσεων της
     αυτομόρφωσης και αφήνει μετέωρο το ζήτημα της ιδιωτικής ή δημόσιας φύσης της. 

4 σχόλια:

Διονύσης Μάνεσης είπε...

Βρε παιδιά ( παιδιά=συνάδελφοι, εν προκειμένω), μπράβο σας,
Και τα θέματα και απαντήσεις και εύστοχος σχολιασμός!
Μου φαίνεται εσάς θα επισκέπτομαι για να ...αυτομορφώνομαι:-))

Καλή βδομάδα - με καλύτερα θέματα, ε;!

Ανώνυμος είπε...

Για να δούμε εμάς τι θέματα θα μας βάλουν...

Ανώνυμος είπε...

krima gt egw ebala orismo.nai eida to
"epidi" alla episis eida kai ton orismo sto telos.telika iperisxise i deuteri m gnwmi kai ebala orismo.elpizw na mn m kopsoun kai tis 4 monadoules...

ΛΑΦ-Γ2 είπε...

Κύριε Μάνεση,
ευχαριστούμε!
Από αύριο μπαίνουμε κι εμείς στη "μάχη" των Παγκυπρίων.
Έναρξη με Νέα Ελληνικά!

@Ανώνυμο,
Καλή Επιτυχία!Και μην ανησυχείς,θα γράψετε!

@Ανώνυμο,
δεν πειράζει.Για 4 μοναδούλες που μάλλον έχασες, θα στενοχωριέσαι;
Αρκεί να έγραψες καλά στα υπόλοιπα...
Καλά αποτελέσματα!

Δημοσίευση σχολίου

Related Posts with Thumbnails